امروز قصد دارم به بخش دیگری از کتاب « از کتاب»اشاره کنم که در ابتدا تعریفهای رایج از واژه کتاب را ارائه میدهد و سپس به فواید عمده کتاب خوانی اشاره میکند .
یونسکو در سال 1964 چنین تعریفی برای کتاب ارائه داد: هر چیزی که کاغذی باشد، به صورت دورهای چاپ نشود و بدون محاسبه جلد حداقل 49 صفحه داشته باشد کتاب تعریف میشود.
تعریفی که آقای شعبانعلی از کتاب ارائه میدهند: نوشتهای کاغذی یا دیجیتالی که فرد یا افرادی حقیقی یا حقوقی آن را تولید کرده باشند و توسط ناشر یا بدون ناشر رسمیعرضه شده باشد. کتاب باید به عنوان همراه ، فرصت تجربه سفری هدایت شده را برای خواننده فراهم آورد.
برخی مقالات تاکید کرده اند که ویژگی کتاب این است که خواننده بتواند در آن غرق شود و مطالعه عمیق را تجربه کند.
مطابق برخی برآوردها میشود گفت که میزان دی اکسید کربنی که برای چاپ، صحافی، حمل و نقل و تحویل یک کتاب تولید میشود بین دو تا سه کیلوگرم است.
در تحقیقات متعددی ادعا شده است که مطالعه اغلب کتابهای غیر اجباری میتواند درآمد ما را در طول زندگی افزایش دهد اما در اینجا باید توجه شود که این رابطه علیّ بوده است یا همبستگی
طبیعتاً هیچ کس نمیتواند تضمین کند که مطالعه و کتاب خوانی ، حتماً و قطعاً میتواند طبقه اجتماعی مان را ارتقا دهد . اما به گمانم اگر مطالعه و کتاب خوانی و یادگیری، هوشمندانه و هدفمند انجام شود، شانس ما را به طور چشمگیری افزایش میدهد.
فواید عمدهای که میتوان از کتاب خوانی متصور شد :
کتاب درمانی
اگر بخواهیم کسی را جریان ساز کتاب درمانی در قرن 21 بدانیم، احتمالا نیل فرود انتخاب خواهد شد. فرود بر این باور بود که بسیاری از بیمارانی که وضعیت حاد ندارند نباید برای چند قرض ضد افسردگی یا چند جلسه روان درمانی ماهها و بلکه سالها در نوبت بمانند.
فرود به بیماران توصیه میکرد کتابهای خاصی را بخوانند که به باور او حال بیماران را بهتر میکرد. موفقیت وی به قدری شد که دولت وقت تصمیم گرفت که این برنامه را در مقیاس بزرگ تری اجرا کند و روان درمان گران همگی اجازه یافتند که در نسخههای درمانی خود کتابهایی را هم تجویز کنند.
البته هنوز زود است که بطور قطعی و مستدل در باره اثر کتاب خوانی حرف بزنیم چرا که اثر کتاب خوانی بسته به اینکه در مورد چه کسی و در چه وضعیت و موقعیتی حرف میزنیم و او چه کتابی میخواند و حال وی چگونه و با چه ابزاری و تحت چه شرایطی سنجش میشود متفاوت خواهد بود. اما در کل اعتبار گزارشها و پژوهشها به حدی است که علیرغم همه ابهامها و پیچیدگیها بتوان بهبود حال روحی را در زمره مزایای کتاب خوانی برشمرد.
گسترش دایره واژگان
ابوالحسن نجفی ، زبان شناس و مترجم برجسته، گفته است که بر اساس پژوهشی که در فرهنگستان زبان و ادب فارسی انجام شده است مطبوعات ایران تمامیمطالب علمی، ادبی، هنری، داستانی و غیر داستانی خود را فقط با 700 کلمه بیان میکنند. میشود گفت که دایره واژگان ما ، یعنی تمام کلماتی که میفهمیم و معنایشان را میدانیم در حد چند ده هزار کلمه است که از آن بین چند صد یا چند هزار کلمه را به کار میبریم و آنها دایره واژگان فعال را تشکیل میدهند. نمیتوان کاری را تصور کرد که به اندازه کتاب خوانی بر گسترش دایره واژگان ما موثر باشد.
تاثیر بر فن بیان و سخنوری
همه کسانی که تجربه سخنرانی دارند میدانند که یکی از مشکلات اصلی در سخنرانی استرس است.
یکی از رایجترین تعریفهای استرس را لازاروس و فولکمن مطرح کرده اند که هنوز هم در کتابها و مقالات روز دنیا دیده میشوند. آنها مهمترین عامل تعیین کننده میزان استرس را کمبود منابع میدانند. خواندن میتواند تسلط کلامیرا در حرف زدن افزایش دهد یعنی کمک کند با صرف منابع کمتر ، کلمهها و جمله بندی و استراتژی بیان را انتخاب کنیم.